Hiện chỉ còn 9 quỹ tài chính ngoài ngân sách có quy mô lớn

Các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách phát triển mạnh và có nhiều đóng góp quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội.

Các quỹ này hoạt động không vì lợi nhuận, tập trung chủ yếu vào các đối tượng yếu thế trong xã hội, hoặc các mục tiêu mang tính kỳ vọng trong tương lai.

Nhiều Quỹ tài chính ngoài ngân sách hoạt động hiệu quả, góp phần giảm áp lực chi tiêu từ ngân sách cho một số hoạt động.

Thực hiện quy định tại Luật Ngân sách nhà nước (NSNN), các nghị quyết của Quốc hội, hàng năm, trên cơ sở báo cáo của các cơ quan quản lý quỹ do trung ương quản lý, Bộ Tài chính tổng hợp trình Chính phủ báo cáo Quốc hội trong tài liệu về dự toán, quyết toán ngân sách nhà nước (NSNN) hàng năm về tình hình thực hiện rà soát, sắp xếp, đổi mới cơ chế hoạt động và tình hình thực hiện kế hoạch tài chính, dự kiến kế hoạch tài chính năm sau của các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách do trung ương quản lý.

Thực hiện nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, cơ quan trung ương tập trung thực hiện rà soát, tổng kết, đánh giá hiệu quả hoạt động các quỹ. Đồng thời, cơ quan quản lý đẩy nhanh hoàn thiện căn cứ pháp lý, sắp xếp, đổi mới cơ chế hoạt động, sáp nhập, giải thể các quỹ hoạt động không hiệu quả, tăng cường kiểm tra, giám sát, công khai, nâng cao hiệu quả hoạt động các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách.

Các bộ, cơ quan trung ương cũng đã chủ động rà soát, đánh giá hiệu quả hoạt động của các quỹ thuộc phạm vi quản lý; xây dựng lộ trình cơ cấu lại, sáp nhập, dừng hoạt động, hoặc giải thể đối với các quỹ không hiệu quả, không, hoặc không có khả năng độc lập về tài chính, trùng lặp nguồn thu, nhiệm vụ chi với NSNN.

Trong năm 2023, không có quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách của trung ương quản lý được thành lập mới, thực hiện giải thể, sáp nhập.

Tại thời điểm cuối năm 2023, có 22 quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách do các bộ, cơ quan trung ương thành lập hoặc được giao quản lý, trong đó: 20 quỹ đã đi vào hoạt động (có 9 quỹ quy mô vốn, nguồn thu và nhiệm vụ chi lớn, các quỹ còn lại quy mô nhỏ, phạm vi hoạt động hẹp).

Từ năm 2017 (năm Luật NSNN 2015 có hiệu lực) đến nay, đã quyết định thành lập mới 3 quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách do trung ương quản lý, đang xây dựng, hoàn thiện các thủ tục để thành lập 1 quỹ (Quỹ bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản); giải thể, sáp nhập được 6 quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách.

Quản chặt để sử dụng quỹ hiệu quả, đúng mục tiêu

Thời gian qua, một số quỹ tài chính đã góp phần thúc đẩy xã hội hóa, huy động, tập trung thêm được các nguồn lực tài chính thực hiện những mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của cả nước, cũng như từng địa phương; giảm bớt gánh nặng cho NSNN.

Quỹ bảo vệ môi trường đã góp phần quan trọng trong việc gìn giữ môi trường xanh, sạch.

Trên thực tế, việc tồn tại một số quỹ là vô cùng cần thiết. Một số quỹ đã hỗ trợ NSNN đáp ứng kịp thời nhu cầu chi đột xuất như chi khắc phục thiên tai bão lụt, hạn hán…

Các quỹ dự phòng, dự trữ, phòng, chống thiên tai trong thời gian qua đã đảm nhiệm khá tốt vai trò, nhiệm vụ cung cấp nguồn lực tài chính lớn, kịp thời bảo đảm đời sống và hoạt động sản xuất cho người dân.

Tuy nhiên, để quản lý chặt chẽ hơn, thời gian tới, Bộ Tài chính cho biết sẽ tiếp tục đẩy mạnh rà soát, đánh giá hiệu quả hoạt động của các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách; xây dựng lộ trình cơ cấu lại, sáp nhập, dừng hoạt động hoặc giải thể đối với các quỹ hoạt động không hiệu quả, không đúng mục tiêu.

Đồng thời, Bộ Tài chính sẽ tăng cường công tác quản lý, thanh tra, kiểm tra và giám sát hoạt động của các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách; xây dựng, kiện toàn bộ máy quản lý và nâng cao năng lực cán bộ nhằm quản lý, sử dụng nguồn lực của các quỹ có hiệu quả, đảm bảo công khai, minh bạch.

Bộ Tài chính cho biết, sẽ tiếp tục quản lý chặt chẽ các quỹ này, trên cơ sở thực hiện nghiêm chế độ báo cáo, công khai trong xây dựng; thực hiện kế hoạch tài chính của các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách theo quy định của Luật NSNN và các văn bản pháp luật có liên quan./.

(Theo thoibaotaichinhvietnam.vn)